„Anoda”, jeden z pokolenia „Kolumbów”

„Anoda”, jeden z pokolenia „Kolumbów”

Spotkanie Krakowskiej Loży Historii Współczesnej IPN

Uczestnicy: dr Przemysław Benken, dr Tomasz Łabuszewski

Prowadzenie: Roman Graczyk

Kraków, 15 lutego 2017 r.

(dokumentacja, transmisja ‚ na żywo” w niepoprawneradio.pl – Józef Wieczorek)

Dyskusja o książce: Przemysław Benken, Tajemnica śmierci Jana Rodowicza „Anody”, IPN, Warszawa 2016

Jan Rodowicz „Anoda” był harcerzem „Szarych Szeregów” i żołnierzem AK. Uczestniczył w głośnej akcji pod Arsenałem, walczył w Powstaniu Warszawskim. Po wojnie, jak wielu byłych AK-owców, znalazł się na celowniku nowej władzy. Pod koniec 1948 r. został aresztowany i osadzony w areszcie Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego przy ul. Koszykowej – wkrótce okazało się, że jego aresztowanie jest fragmentem szerszej akcji MBP wymierzonej w weteranów Zgrupowania „Radosław”. „Anoda” zmarł w areszcie przy Koszykowej kilka dni po zatrzymaniu, a okoliczności jego śmierci do dzisiaj nie zostały wyjaśnione. Śledztwem kierował mjr Wiktor Herer.

Zetknięcie się tych dwóch ludzi jest symbolicznym obrazem spotkania w Polsce po wojnie dwóch światów, dwóch formacji ideowych. Świat „Anody” to polska tradycja powstańczo-patriotyczna, świat Herera to tradycja Komunistycznej Partii Polski. Najwyraźniej, w porządku zaprowadzonym w Polsce po 1944 r. przez komunistów, nie było miejsca dla obu tych tradycji.

Jak mocne są poszczególne hipotezy przyczyn śmierci „Anody”? Jakie znaczenie dla dziejów Polski przed i po 1989 r. miały losy takich ludzi jak Jan Rodowicz i takich jak Wiktor Herer?

O tym rozmawiano w Bibliotece przy Rajskiej.[Roman Graczyk]